Ως “Κινητική Αναπηρία” ορίζεται η συνολική ή τμηματική απώλεια της λειτουργικότητας, συνέπεια διαταραχής του Νευρικού ή/και Μυοσκελετικού Συστήματος.
Οι δυσλειτουργίες που παρατηρούνται σχετίζονται με: α) δυσκολίες στην ικανότητα γνωστικής - αντιληπτικής επεξεργασίας των αισθητικών πληροφοριών και β) μειωμένη ικανότητα ελέγχου της στάσης και της κίνησης. Στις παραπάνω διεργασίες πρωταγωνιστικός είναι ο ρόλος του Νευρικού Συστήματος. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι υπεύθυνος τόσο για την υποδοχή και επεξεργασία των ερεθισμάτων από το περιβάλλον και το σώμα μας, όσο και για τη ρύθμιση και τελική εκτέλεση των κινήσεων.
Οι κλινικές εκδηλώσεις σε βλάβη του Νευρικού Συστήματος αναφέρονται, κατά κύριο λόγο, σε μυϊκή αδυναμία, μειωμένο έλεγχο της στάσης και της κινητικότητας, διαταραχή στον τόνο των μυών, και κακό συντονισμό.
Στα παιδιά, η νευρολογική διαταραχή, εμποδίζει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, τη φυσιολογική αισθητικο-κινητική ανάπτυξη. Έτσι, παράλληλα με την καθυστέρηση στην κατάκτηση των αναπτυξιακών σταδίων παρατηρείται και υιοθέτηση λανθασμένων προτύπων στάσης και κίνησης.
Η Φυσικοθεραπεία κατέχει κυρίαρχη θέση στην αξιολόγηση και αντιμετώπιση των κινητικών διαταραχών. Ακόμα και από τις πρώτες ημέρες της ζωής, ο Φυσικοθεραπευτής θα εξετάσει το βρέφος με σκοπό να εντοπίσει αποκλίσεις από την φυσιολογική ανάπτυξη. Η σκοπιμότητα της πρώιμης διάγνωσης έγκειται στο γεγονός ότι τα παιδιά που κρίνονται “ύποπτα” για εμφάνιση νευρολογικής διαταραχής, εντάσσονται σ’ ένα πρόγραμμα διαχρονικής παρακολούθησης (follow-up). Σε περίπτωση επιδείνωσης της κλινικής εικόνας ξεκινά άμεσα η Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση.
Ο βαθμός της κινητικής δυσλειτουργίας ποικίλει. Σήμερα, υιοθετείται ένα σύστημα λειτουργικής διαβάθμισης της αδρής κινητικότητας (GMFCS) το οποίο αποτελείται από πέντε (5) βαθμίδες ανάλογα με τη βαρύτητα.
Σκοπός της Φυσικοθεραπείας είναι η βελτίωση του λειτουργικού επιπέδου και της Αυτονομίας του παιδιού. Στους επιμέρους στόχους εντάσσονται:
Η ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων, προσαρμοσμένων στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής
Η βελτίωση του ελέγχου της στάσης και της ισορροπίας
Η εκπαίδευση της βάδισης και της μετακίνησης
Η πρόληψη και αντιμετώπιση των μυοσκελετικών επιπλοκών
Η Φυσικοθεραπεία, παράλληλα με τις κλασικές μεθόδους παρέμβασης, έχει ενσωματώσει σύγχρονα μέσα όπως:
Συστήματα εκπαίδευσης βάδισης (ρομποτικά συστήματα - ειδικοί υποστηρικτικοί μηχανισμοί),
Διαδραστικές συσκευές αναγνώρισης κίνησης
Συστήματα εικονικής πραγματικότητας (VR)
Η Φυσικοθεραπεία Εξελίσσεται, Προσαρμόζεται, Αυτονομείται. Η χρήση σύγχρονων μέσων και τεχνικών στη βάση της επιστημονικής τεκμηρίωσης έχει συμβάλει τα μέγιστα στην περεταίρω βελτίωση της Φυσικοθεραπευτικής πρακτικής.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι δεν είναι μακριά η μέρα όπου η κινητική αναπηρία θα είναι σε μεγάλο βαθμό διαχειρίσιμη.
