Κάθε χρόνο, περίπου 2 στα 1000 βρέφη γεννιούνται με Εγκεφαλική Παράλυση. Εκτός από την κινητική αναπηρία, τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν διαταραχές στην αντιληπτική και γνωστική τους ανάπτυξη καθώς και δυσκολίες στην ομιλία, τη σίτιση και την κατάποση.
Η συνηθέστερη διαταραχή λόγου στα παιδιά με Εγκεφαλική Παράλυση είναι η Δυσαρθρία. Ως Δυσαρθρία ορίζεται η ομάδα των διαταραχών, οι οποίες οφείλονται σε δυσλειτουργία του ελέγχου του μηχανισμού της ομιλίας. Τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν δυσκολίες στην κανονική ροή του λόγου, στην αναπνοή και στο εύρος κίνησης των οργάνων της στοματικής κοιλότητας.
Επιπρόσθετα, επηρεάζονται οι κινητικοί νευρώνες που είναι υπεύθυνοι για τη σίτιση και την κατάποση με συνέπεια δυσκολίες στη πρόσληψη τροφής. Τα προβλήματα σίτισης εμφανίζονται από τις πρώτες μέρες γέννησης του παιδιού. Αργότερα, οι διαταραχές στη γενικότερη κινητικότητα του παιδιού, σε συνδυασμό με την παραμονή των αρχέγονων στοματοκινητικών αντανακλαστικών, δυσχεραίνουν τη μετάβαση στην αυτόνομη σίτιση. Η ώρα του φαγητού, από μία ευχάριστη οικογενειακή συνεύρεση, γίνεται μία αγωνιώδης προσπάθεια για να τραφεί το παιδί.
Καθώς μεγαλώνει το παιδί, παρουσιάζονται διαταραχές στο λόγο και την ομιλία. Τα προβλήματα στον κινητικό έλεγχο και η υιοθέτηση λανθασμένων κινητικών προτύπων οδηγούν σε επιμέρους δυσκολίες όπως:
Δυσλειτουργία στην κινητικότητα της γλώσσας, των χειλιών και της γνάθου.
Σιελόρροια.
Αδυναμία των αναπνευστικών μυών και απώλεια του μυϊκού ελέγχου κατά τη διάρκεια της ομιλίας.
Δυσφωνία, λόγω πίεσης των φωνητικών χορδών.
Αλλοιώσεις στη δομή της οδοντοστοιχίας.
Μειωμένο ρεπερτόριο στην παραγωγή φθόγγων.
Οι δυσκολίες αυτές ποικίλουν σε εμφάνιση και ένταση, ανάλογα με τον τύπο της Εγκεφαλικής Παράλυσης.
Ο ρόλος του Λογοθεραπευτή έγκειται στην αξιολόγηση και στον πρώιμο εντοπισμό των επιμέρους δυσκολιών, καθώς και στον σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου προγράμματος αποκατάστασης.
Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει:
Ασκήσεις ενδυνάμωσης των οργάνων της στοματικής κοιλότητας.
Αντιμετώπιση των φωνολογικών διαταραχών.
Διαχείριση των μαθησιακών δυσκολιών.
Τεχνικές ελέγχου της στάσης και της ακούσιας κινητικότητας.
Πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς για τη διευκόλυνση της σίτισης του παιδιού.
Η συνεργατική σχέση μεταξύ του Λογοθεραπευτή, του παιδιού και της οικογένειας εξασφαλίζει τη βέλτιστη αντιμετώπιση των διαταραχών που σχετίζονται με τη λειτουργία της στοματικής κοιλότητας και την προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό αλλά και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.
